Công tác Lịch sử Đảng
Trận phục kích chống càn tại xã Hội An
- Được đăng: Thứ sáu, 15 Tháng 4 2016 16:00
- Lượt xem: 3433
(TGAG)- Chợ Cái Tàu Thượng nằm trên trục lộ 23, từ Chợ Mới đi Sa Đéc, cách thị trấn Chợ Mới 24 km về phía Đông Nam. Tại chợ Cái Tàu có rạch Cái Tàu nối liền sông Cửu Long với sông Hậu. Rạch có chiều ngang hẹp, nước cạn.
Con rạch này là ranh giới giữa hai huyện Lấp Vò và Chợ Mới. Khu vực ta bố trí trận địa phục kích cách chợ Hội An 700m về phía Nam - Tây Nam, chiều dài 900m, từ mương Hội Đồng đến mương Nhà Vuông và chiều sâu trận địa từ 400 - 500m, cặp theo bờ Tây và Đông rạch Cái Tàu Thượng.
Từ năm 1962 - 1963, địch tập trung bình định khu vực xã Hội An rất mạnh. Bọn tề xã ra sức đàn áp phong trào cách mạng, tiến hành xây dựng nhiều đồn bót ở xã như đồn La Kết, Bà Vú, mương Kinh... Mỗi đồn từ 01 trung đội đến 01 đại đội lính dân vệ đóng giữ. Bảo an, biệt kích cùng tham gia xây dựng đồn bót và đóng dã chiến dọc theo trục lộ Hội An đi Cao Lãnh. Từ đầu năm 1964, Huyện đội thường xuyên tổ chức cho du kích, địa phương quân pháo kích vào các đồn thuộc khu vực Hội An. Thành quy luật, sáng hôm sau địch ở chi khu Chợ Mới cho xe đưa đại đội nghĩa quân xuống để càn quét khu vực xảy ra chiến sự, nhằm đánh bật ta ra khỏi dân và trấn an bọn dân vệ trong đồn.
Bộ đội địa phương quân huyện Chợ Mới có một trung đội 36 đồng chí, Ban chỉ huy huyện đội gồm các đồng chí: Lập - Huyện đội trưởng; Lê Thanh Hải - Chính trị viên; Lê Thanh Đờn - Huyện đội phó phối hợp với du kích các xã Hội An, Bình Phước Xuân, Mỹ Luông mỗi xã có 6 - 7 đồng chí với nhiệm vụ pháo kích đồn La Kết, Bà Vú trong đêm, mặt khác tổ chức trận địa đánh địch chi viện tại khu vực ấp An Ninh (Hội An) để tiêu diệt đại đội nghĩa quân từ Chợ Mới xuống giải tỏa hai đồn bị pháo kích trong đêm.
Nắm được quy luật hoạt động của địch, Ban chỉ huy Huyện đội Chợ Mới cùng Ban chỉ huy Huyện đội Lấp Vò lên kế hoạch đánh địch: Dùng lực lượng địa phương quân hai huyện bố trí trận địa phục kích đánh địch cứu viện ở ấp An Ninh. Sau khi bố trí xong công sự dùng đội du kích xã Hội An chia làm hai tổ, mỗi tổ được tăng cường 01 bộ đội huyện làm nòng cốt, trong đêm pháo kích bằng đạn nhọn vào đồn La Kết và Bà Vú, buộc địch phải xin cứu viện.
Khi quân địch đến tăng viện, chờ địch lọt vào trận địa phục kích đồng loạt nổ súng chặn đầu, khóa đuôi chia cắt địch ra từng bộ phận để tiêu diệt.
Hướng đánh địch chủ yếu ở bờ Tây rạch Cái Tàu do bộ đội địa phương huyện Chợ Mới bố trí công sự từ mương Hội Đồng đến mương Nhà Vuông với nhiệm vụ chờ địch đến gần, khẩu trung liên ở công sự chặn đầu bắn quét vào hướng quân địch tiến vào, bắt địch chạy vào nơi ta bố trí lựu đạn gài. Bộ phận khóa đuôi đánh không cho địch rút chạy. Toàn bộ lực lượng xung phong chia cắt địch ra để tiêu diệt.
Hướng thứ yếu ở bờ Đông rạch Cái Tàu do bộ đội địa phương quân huyện Lấp Vò bố trí công sự phòng ngự với nhiệm vụ hỗ trợ hướng chủ yếu rút về căn cứ an toàn.
Khoảng 6 giờ sáng ngày 13/12/1964, từ các công sự quan sát thấy quân địch cách mương Hội Đồng 100m dàn hàng ngang tiến vào trận địa. Khi chúng tiến sát bộ phận chặn đầu, khẩu trung liên ở công sự nổ súng vào đội hình địch. Quân địch bất ngờ chạy loạn tìm chỗ ẩn nấp và bị sa vào bãi gài lựu đạn. Cùng lúc tất cả công sự đều nổ súng, địch hoảng loạn chạy nhốn nháo vướng lựu đạn gài. Ta lợi dụng bờ mương đánh cắt không cho địch đã lọt vào ổ phục kích chạy về sau. Sau đó, địch dùng súng trung liên bắn khống chế, ta không tiến lên được phải dừng lại. Ban chỉ huy quyết định cho toàn bộ lực lượng rút lui.
Kết quả gần 40 phút chiến đấu, địa phương quân huyện tiêu diệt khoảng 70 tên có 3 cố vấn Mỹ, bị thương 23 tên, (có 3 cố vấn Mỹ chạy vào chùa Bà Lê vừa khóc, vừa run).
Buổi chiều được tin địch rút lui, Ban chỉ huy bố trí trận địa phục kích đánh tàu ở Doi Tầm Tỏa với mục tiêu khi đoàn tàu chạy qua, chiếc dẫn đầu đến công sự chặn đầu thì nổ súng. Cùng lúc tất cả trận địa đều nổ súng vào đoàn tàu không cho chúng chạy thoát. Khi 13 chiếc tàu chở lính về hướng Sa Đéc đã lọt vào trận địa, quân ta nổ súng mãnh liệt, tàu địch vội tháo chạy dạt về bờ phía Đông. Do bọn lính trên tàu hoảng loạn nên 3 tàu bị lật úp. Tàu sắt của địch phải từ Sa Đéc lên chi viện và hôm sau tàu trục vớt của chúng lên vớt tàu, vớt xác địch. Công việc này chúng phải làm liên tiếp 3 ngày mới xong.
Trận đánh địch ở Hội An đã đánh dấu bước trưởng thành của lực lượng vũ trang huyện Chợ Mới, huyện cù lao bị địch khống chế rất nặng nề. Với trí thông minh, lòng dũng cảm, cán bộ, chiến sỹ, bộ đội huyện và du kích xã đã lập được một chiến công to lớn, bằng lực lượng nhỏ bé đã đương đầu với lính chủ lực địch đông rất nhiều lần, vũ khí hiện đại, nhưng vẫn giành thắng lợi trọn vẹn. Nhiều tên lính ngụy thú nhận với đồng bào chợ Cái Tàu Thượng (Hội An) “đã đi đánh nhiều nơi, chưa gặp trận nào như trận này. Tàn cuộc mà Việt cộng không để lại một xác chết hoặc một dấu vết bị thương nào...”. Từ sau trận này, bọn dân vệ quanh vùng sợ chết không còn hống hách với đồng bào mức độ ác ôn của tề, điệp cũng giảm đi nhiều. Ta giành được quyền kiểm soát vùng giải phóng Hội An, An Thạnh Trung.
Con rạch này là ranh giới giữa hai huyện Lấp Vò và Chợ Mới. Khu vực ta bố trí trận địa phục kích cách chợ Hội An 700m về phía Nam - Tây Nam, chiều dài 900m, từ mương Hội Đồng đến mương Nhà Vuông và chiều sâu trận địa từ 400 - 500m, cặp theo bờ Tây và Đông rạch Cái Tàu Thượng.
Từ năm 1962 - 1963, địch tập trung bình định khu vực xã Hội An rất mạnh. Bọn tề xã ra sức đàn áp phong trào cách mạng, tiến hành xây dựng nhiều đồn bót ở xã như đồn La Kết, Bà Vú, mương Kinh... Mỗi đồn từ 01 trung đội đến 01 đại đội lính dân vệ đóng giữ. Bảo an, biệt kích cùng tham gia xây dựng đồn bót và đóng dã chiến dọc theo trục lộ Hội An đi Cao Lãnh. Từ đầu năm 1964, Huyện đội thường xuyên tổ chức cho du kích, địa phương quân pháo kích vào các đồn thuộc khu vực Hội An. Thành quy luật, sáng hôm sau địch ở chi khu Chợ Mới cho xe đưa đại đội nghĩa quân xuống để càn quét khu vực xảy ra chiến sự, nhằm đánh bật ta ra khỏi dân và trấn an bọn dân vệ trong đồn.
Bộ đội địa phương quân huyện Chợ Mới có một trung đội 36 đồng chí, Ban chỉ huy huyện đội gồm các đồng chí: Lập - Huyện đội trưởng; Lê Thanh Hải - Chính trị viên; Lê Thanh Đờn - Huyện đội phó phối hợp với du kích các xã Hội An, Bình Phước Xuân, Mỹ Luông mỗi xã có 6 - 7 đồng chí với nhiệm vụ pháo kích đồn La Kết, Bà Vú trong đêm, mặt khác tổ chức trận địa đánh địch chi viện tại khu vực ấp An Ninh (Hội An) để tiêu diệt đại đội nghĩa quân từ Chợ Mới xuống giải tỏa hai đồn bị pháo kích trong đêm.
Nắm được quy luật hoạt động của địch, Ban chỉ huy Huyện đội Chợ Mới cùng Ban chỉ huy Huyện đội Lấp Vò lên kế hoạch đánh địch: Dùng lực lượng địa phương quân hai huyện bố trí trận địa phục kích đánh địch cứu viện ở ấp An Ninh. Sau khi bố trí xong công sự dùng đội du kích xã Hội An chia làm hai tổ, mỗi tổ được tăng cường 01 bộ đội huyện làm nòng cốt, trong đêm pháo kích bằng đạn nhọn vào đồn La Kết và Bà Vú, buộc địch phải xin cứu viện.
Khi quân địch đến tăng viện, chờ địch lọt vào trận địa phục kích đồng loạt nổ súng chặn đầu, khóa đuôi chia cắt địch ra từng bộ phận để tiêu diệt.
Hướng đánh địch chủ yếu ở bờ Tây rạch Cái Tàu do bộ đội địa phương huyện Chợ Mới bố trí công sự từ mương Hội Đồng đến mương Nhà Vuông với nhiệm vụ chờ địch đến gần, khẩu trung liên ở công sự chặn đầu bắn quét vào hướng quân địch tiến vào, bắt địch chạy vào nơi ta bố trí lựu đạn gài. Bộ phận khóa đuôi đánh không cho địch rút chạy. Toàn bộ lực lượng xung phong chia cắt địch ra để tiêu diệt.
Hướng thứ yếu ở bờ Đông rạch Cái Tàu do bộ đội địa phương quân huyện Lấp Vò bố trí công sự phòng ngự với nhiệm vụ hỗ trợ hướng chủ yếu rút về căn cứ an toàn.
Khoảng 6 giờ sáng ngày 13/12/1964, từ các công sự quan sát thấy quân địch cách mương Hội Đồng 100m dàn hàng ngang tiến vào trận địa. Khi chúng tiến sát bộ phận chặn đầu, khẩu trung liên ở công sự nổ súng vào đội hình địch. Quân địch bất ngờ chạy loạn tìm chỗ ẩn nấp và bị sa vào bãi gài lựu đạn. Cùng lúc tất cả công sự đều nổ súng, địch hoảng loạn chạy nhốn nháo vướng lựu đạn gài. Ta lợi dụng bờ mương đánh cắt không cho địch đã lọt vào ổ phục kích chạy về sau. Sau đó, địch dùng súng trung liên bắn khống chế, ta không tiến lên được phải dừng lại. Ban chỉ huy quyết định cho toàn bộ lực lượng rút lui.
Kết quả gần 40 phút chiến đấu, địa phương quân huyện tiêu diệt khoảng 70 tên có 3 cố vấn Mỹ, bị thương 23 tên, (có 3 cố vấn Mỹ chạy vào chùa Bà Lê vừa khóc, vừa run).
Buổi chiều được tin địch rút lui, Ban chỉ huy bố trí trận địa phục kích đánh tàu ở Doi Tầm Tỏa với mục tiêu khi đoàn tàu chạy qua, chiếc dẫn đầu đến công sự chặn đầu thì nổ súng. Cùng lúc tất cả trận địa đều nổ súng vào đoàn tàu không cho chúng chạy thoát. Khi 13 chiếc tàu chở lính về hướng Sa Đéc đã lọt vào trận địa, quân ta nổ súng mãnh liệt, tàu địch vội tháo chạy dạt về bờ phía Đông. Do bọn lính trên tàu hoảng loạn nên 3 tàu bị lật úp. Tàu sắt của địch phải từ Sa Đéc lên chi viện và hôm sau tàu trục vớt của chúng lên vớt tàu, vớt xác địch. Công việc này chúng phải làm liên tiếp 3 ngày mới xong.
Trận đánh địch ở Hội An đã đánh dấu bước trưởng thành của lực lượng vũ trang huyện Chợ Mới, huyện cù lao bị địch khống chế rất nặng nề. Với trí thông minh, lòng dũng cảm, cán bộ, chiến sỹ, bộ đội huyện và du kích xã đã lập được một chiến công to lớn, bằng lực lượng nhỏ bé đã đương đầu với lính chủ lực địch đông rất nhiều lần, vũ khí hiện đại, nhưng vẫn giành thắng lợi trọn vẹn. Nhiều tên lính ngụy thú nhận với đồng bào chợ Cái Tàu Thượng (Hội An) “đã đi đánh nhiều nơi, chưa gặp trận nào như trận này. Tàn cuộc mà Việt cộng không để lại một xác chết hoặc một dấu vết bị thương nào...”. Từ sau trận này, bọn dân vệ quanh vùng sợ chết không còn hống hách với đồng bào mức độ ác ôn của tề, điệp cũng giảm đi nhiều. Ta giành được quyền kiểm soát vùng giải phóng Hội An, An Thạnh Trung.
Phòng Lịch sử Đảng
