Thực tiễn - kinh nghiệm

(TGAG)- Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị “Về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới”; Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị “Về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020” đã xác định Tòa án có vị trí trung tâm, xét xử là hoạt động trọng tâm trong cải cách tư pháp.

Trong những năm qua, Ban cán sự Đảng và lãnh đạo Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh đã chỉ đạo TAND hai cấp trong tỉnh tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp, tập trung nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức về ý thức trách nhiệm, về tinh thần thái độ phục vụ Nhân dân, gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đã được những kết quả tích cực; chất lượng xét xử ngày được nâng lên, tỷ lệ án bị hủy, sửa hoặc có sai sót trong công tác xét xử giảm nhiều so với quy định; tình trạng đơn, thư khiếu nại kéo dài được quan tâm giải quyết dứt điểm; bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân, góp phần vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà.

Nhiệm kỳ 2011 - 2016, TAND hai cấp trong tỉnh đã thụ lý 46.116 vụ việc, giải quyết được 43.653 vụ việc, đạt tỷ lệ 94,7%. Lượng án xét xử ngày càng tăng và tính chất vụ việc đa dạng, phức tạp, thể hiện từng loại vụ, việc. Trong số này, nổi bật là án hình sự đã thụ lý 4.703 vụ, xét xử 4.693 vụ, đạt tỷ lệ 99,7%. Số lượng án từng năm giải quyết tăng, đặc biệt tình hình tội phạm trong năm 2015 được đưa ra xét xử giảm 83 vụ án so với cùng kỳ năm 2014. Trong các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, tội phạm “giết người” luôn biến động (2011: 62 vụ, 2012: 55 vụ, 2013: 55 vụ, 2014: 60 vụ và 2015: 44 vụ), nhưng đáng quan tâm là diễn biến tội phạm không bình thường, phần lớn không có tiền án, tiền sự, mâu thuẫn dẫn đến phạm tội chỉ là vụn vặt và tội phạm có dấu hiệu trẻ hóa.

Nhìn chung, công tác xét xử các vụ án hình sự, TAND hai cấp luôn quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Đã tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình giải quyết, nên hầu hết các vụ án đều được đưa ra xét xử kịp thời, trong thời hạn luật định; tập trung làm tốt tranh tụng tại phiên tòa, lấy kết quả tranh tụng để làm cơ sở xem xét xác định tội danh và quyết định hình phạt theo đúng quy định của pháp luật trên cơ sở nghiêm trị những kẻ chủ mưu, cầm đầu và khoan hồng đối với những người nhất thời phạm tội, lập công chuộc tội, thành khẩn khai báo, đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Đối với án dân sự: trong nhiệm kỳ, TAND hai cấp đã thụ lý 21.279 vụ, việc dân sự, đã giải quyết 19.479 vụ, việc, đạt tỷ lệ 92%. Tương tự như án hình sự, án dân sự liên tục các năm đều tăng, nhưng trong năm 2015 đã thụ lý giảm 282 vụ so với cùng kỳ năm 2014.

Trong công tác giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, TAND hai cấp đã quan tâm khắc phục có hiệu quả việc để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật tố tụng; làm tốt việc hướng dẫn các đương sự thực hiện đúng nghĩa vụ về cung cấp chứng cứ, tài liệu của vụ án; chủ động xác minh, thu thập chứng cứ trong những trường hợp cần thiết theo quy định pháp luật tố tụng.

Công tác giải quyết án kinh doanh thương mại, lao động và án hành chính có nhiều chuyển biến tích cực, các phiên tòa từng bước được đổi mới, đảm bảo chất lượng, thời hạn xét xử, các quyền và lợi ích của cơ quan, tổ chức và công dân. Công tác thi hành án hình sự, công tác giám đốc kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo... đặc biệt là công tác xây dựng ngành trong thời gian qua đã đạt được những thành tích đáng kể, tổ chức bộ máy TAND hai cấp trong tỉnh ngày càng được củng cố và kiện toàn, cán bộ, công chức đã tích cực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh gắn với phương châm “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” và “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”, có bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác.

Bên cạnh việc tập trung nâng cao chất lượng xét xử, cải cách tư pháp thì công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong quần chúng nhân dân luôn được TAND tỉnh và TAND các huyện, thị xã, thành phố quan tâm chú trọng. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, TAND hai cấp trong tỉnh đã xét xử lưu động được 1.257 vụ án hình sự, đảm bảo được chỉ tiêu 20 vụ án hình sự/năm ở mỗi Tòa án. Nhờ bám sát phương châm “Gắn xét xử với công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật”, nên các phiên tòa lưu động không chỉ có tác dụng giáo dục, răn đe người phạm tội mà còn góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật cho Nhân dân, được cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và Nhân dân đồng tình ủng hộ.

Với thành tích đạt được như trên, năm 2015, TAND tỉnh vinh dự được nhận “Cờ thi đua Chính phủ” về thành tích hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác năm 2015.

Phát huy những kết quả đã đạt được, cùng với sự đoàn kết, nhất trí, quyết tâm, nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ, công chức TAND hai cấp trong tỉnh, tin tưởng rằng năm 2016 và những năm tiếp theo, TAND hai cấp trong tỉnh sẽ tiếp tục thực hiện tốt công cuộc cải cách tư pháp và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, đáp ứng sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân vào vị trí và vai trò của Tòa án nhân dân - là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp; có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.