Phòng, chống dịch tả heo Châu Phi

(TGAG)- Bệnh dịch tả heo (lợn) Châu Phi là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra ở loài heo, cả heo nhà và heo rừng đều có nguy cơ nhiễm bệnh. Bệnh tả heo Châu Phi tuy không đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người nhưng nguy cơ tiềm ẩn là do heo  bị tả rất dễ mắc thêm các virus gây bệnh khác do bội nhiễm.

1. Bệnh dịch tả heo  Châu Phi là bệnh gì?

Theo Tổ chức Thú Y Thế giới (viết tắt là OIE), bệnh tả heo châu Phi là bệnh truyền nhiễm do một loại virus có trong máu, cơ quan và dịch bài tiết của heo nhiễm bệnh gây ra. Bệnh tả heo lây lan nhanh với các loài heo, xảy ra ở mọi giống heo, mọi lứa tuổi heo và tỷ lệ chết là 100% ở heo nhiễm bệnh.

Năm 1921, bệnh tả heo Châu Phi lần đầu tiên xuất hiện tại Kenya, sau đó lan truyền nhanh chóng và trở thành dịch ở nhiều nước châu Phi. Năm 1957, lần đầu tiên tả heo châu Phi được phát hiện tại châu Âu. Năm 2007, bệnh này xuất hiện ở heo tại các nước châu Mỹ. Cho đến nay, bệnh tả heo châu Phi đã xảy ra ở nhiều nước trên thế giới, có 12 quốc gia ghi nhận bùng phát dịch tả heo châu Phi.

2. Triệu chứng của heo nhiễm bệnh dịch tả heo

Ở dạng tả heo thể cấp tính, con heo nhiễm bệnh có thể sẽ bị sốt cao (40.5 - 42°C), tuy nhiên heo không có triệu chứng nào đáng chú ý nào trong vài ngày đầu nhiễm bệnh, sau đó heo dần mất đi sự thèm ăn, lười vận động, ủ rũ, nằm ở chỗ có bóng râm hoặc gần nước trong 2 - 3 ngày đầu tiên.

Với những con heo da trắng, 4 chi của nó có thể chuyển sang màu xanh tím kèm theo xuất huyết (da trắng chuyển sang màu đỏ) trên vành tai, đuôi và ngực, bụng. Trong 1 - 2 ngày trước khi heo chết, chúng sẽ có triệu chứng thần kinh, di chuyển không vững, thở gấp bất thường, khó thở hoặc có bọt lẫn máu khi thở ở mũi, viêm mắt, heo nôn mửa kèm theo tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón, phân có chất nhầy và máu. Heo thường chết trong vòng 6 - 13 ngày hoặc thậm chí là 20 ngày kể từ khi nhiễm virus. Heo nái mang thai khi nhiễm bệnh sẽ bị sảy thai ở mọi giai đoạn của thai kỳ. Ở thể bệnh tả heo cấp tính, tỷ lệ heo chết là 100%.

Thể á cấp: heo biểu hiện sốt nhẹ, lúc tăng lúc giảm, lười ăn sụt cân, tâm trạng ủ rũ, ho khó thở, viêm khớp đi lại khó khăn, heo nái mang thai sẽ sảy thai. Heo nhiễm tả thể á cấp thường chết trong vòng 15 - 45 ngày, tỷ lệ chết từ khoảng 30 - 70 %. Heo có thể khỏi bệnh hoặc bị bệnh mãn tính sẽ nhiễm virus thể mãn tính, không có triệu chứng nhưng chúng sẽ là vật chủ mang virus dịch tả heo châu Phi suốt đời.

3. Bệnh tả lây qua đường nào để vào cơ thể người?

Hiện nay, dịch bệnh tả heo Châu Phi không lây lan trực tiếp sang cơ thể người. Không giống như cúm heo, bệnh tả heo Châu Phi không có mối đe dọa trực tiếp đối với sức khỏe con người.

Tuy nhiên, theo các giáo sư của Học viện Nông nghiệp Việt Nam: “Bệnh tả heo không gây bệnh trực tiếp trên người nhưng virus tả có khả năng lây truyền sang ruồi, muỗi, chuột, mèo, gà, vịt”. Heo bị bệnh dịch tả có thể mắc thêm những loại bệnh nguy hiểm khác như: bệnh tai xanh, bệnh cúm, bệnh thương hàn... những bệnh có khả năng đồng mắc này mới gây nguy hiểm cho sức khỏe con người, gây rối loạn hệ tiêu hóa, đặc biệt khi ăn tiết canh, thịt heo bệnh chưa được nấu chín kỹ.

Khi heo đồng nhiễm với bệnh tai xanh, liên cầu khuẩn tồn tại trong dịch tiết ở miệng và mũi của con vật sẽ bùng lên. Những người bị trầy xước ngoài da hoặc có vết thương hở khi tiếp xúc với heo mắc bệnh sẽ bị vi khuẩn xâm nhập.

Người bệnh thường có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn, xuất huyết ở một số vị trí trên cơ thể, một số trường hợp còn xuất hiện triệu chứng nhiễm độc tiêu hóa, nặng nề hơn là viêm màng não.

4. Phòng ngừa bệnh dịch tả heo Châu Phi bùng phát

Cách phòng trị bệnh dịch tả heo châu Phi hiệu quả nhất hiện nay là áp dụng các biện pháp sinh học. Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, phun thuốc sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh, ngăn chặn côn trùng và các loài gặm nhấm vì chúng có thể mang mầm bệnh tả heo từ nơi này lan truyền sang nơi khác. Không mua bán, vận chuyển và tiêu thụ heo đã bị nhiễm bệnh hoặc heo nghi bị bệnh. Không mua thịt heo có nguồn gốc không rõ ràng, không sử dụng thức ăn thừa, thức ăn chưa nấu chín từ thịt heo.
Trước đó, Cục Thú Y đã thông báo phát hiện hơn 200 con heo mắc bệnh tả heo châu Phi tại Hưng Yên và Thái Bình, công tác tiêu hủy, khử trùng môi trường và ngăn chặn dịch bệnh lây lan đang được cơ quan chức năng tiến hành. Trong vài ngày gần đây, Quảng Nam, Hà Tĩnh, Vĩnh Long và An Giang lần lượt phát hiện heo nhiễm bệnh dịch tả heo Châu Phi trên địa bàn và đã tiêu hủy hàng chục con vật nhiễm bệnh.