(TGAG)- Tại Hội nghị cán bộ thảo luận dự thảo Luật Hôn nhân và gia đình vào ngày  10/10/1959, Bác Hồ đã nói: “… Rất quan tâm đến gia đình là đúng và nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình…(1) Cho nên việc quan tâm xây dựng ngày càng nhiều gia đình tốt là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Và, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 04/5/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 72/2001/QĐ-TTg lấy ngày 28/6 hằng năm là Ngày Gia đình Việt Nam, nhằm đề cao trách nhiệm của lãnh đạo các ngành các cấp, các đoàn thể và tổ chức xã hội cùng toàn thể  nhân dân  thường xuyên quan tâm xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.

Không phải ngẫu nhiên mà quyết định của Thủ tướng Chính phủ nêu lên vấn đề “no ấm” lên đầu tiên trong các tiêu chí xây dựng gia đình. “Xây dựng gia đình no ấm” có lẽ là mục tiêu phấn đấu vươn tới của cả nhân loại chứ không riêng gì ở đất nước ta; từng hộ gia đình có đầy đủ các nhu cầu cần thiết như ăn, mặc, ở, đi lại, học hành và chữa bệnh thì cả xã hội sẽ có điều kiện tiến tới giàu đẹp, văn minh. Xã hội mà còn nhiều hộ nghèo, phải ăn đói, mặc rách, ở trong những căn chòi không kín mưa kín nắng, con cái không được học hành đến nơi đến chốn và khi ốm đau không tiền lo thuốc thang thì… làm sao có hạnh phúc vững bền. Đó là chưa nói đến nguy cơ tiềm ẩn bởi “bần cùng sinh đạo tặc”, bao nhiêu thứ tệ nạn xã hội phát sinh từ chuyện nghèo, đói… Thế nhưng, để được no ấm, từng hộ gia đình phải có ý chí, nghị lực vươn lên, biết chịu đựng cực nhọc vất vả để lao động tạo ra của cải vật chất cho xã hội, tăng thu nhập cho gia đình và cần kiệm, tích lũy để gia đình ngày càng khá dần lên thành giàu có. Nói như vậy, để nhắc nhở với nhau rằng, không phải vì mục tiêu no ấm mà bất chấp tất cả, chỉ vì muốn làm giàu mà có những hành vi, những hoạt động phạm pháp. Cho nên, no ấm bằng sự lao động chân chính của từng thành viên trong gia đình, tuân thủ theo pháp luật Nhà nước qui định mới có ý nghĩa.

Một tiêu chí thể hiện tính ưu việt của xã hội ta khi nêu lên vấn đề “bình đẳng” trong xây dựng gia đình. Sự bình đẳng trong khuôn khổ đạo đức truyền thống gia đình của dân tộc Việt Nam chúng ta. Nghĩa là, không còn cảnh ngược đãi nhau trong các mối quan hệ cha mẹ-con cái; vợ-chồng không còn cảnh chồng chúa vợ tôi. Không phải bình đẳng là ai muốn làm gì làm, ai muốn sống sao thì sống, không ai bảo ban nhau được và không có ai quan tâm chăm sóc ai. Mà bình đẳng ở đây là từng thành viên trong gia đình đã xác lập mối quan hệ trên dưới; ông bà cha mẹ phải biết sống mẫu mực làm tấm gương sáng cho con cái noi theo. Con cái thấy cha mẹ biết kính trọng và hiếu thảo với ông bà là bài học vỡ lòng ảnh hướng lớn đến việc hình thành nhân cách của chúng và chúng sẽ đối xử với cha mẹ, như cha mẹ đã đối xử với ông bà. Những hành vi ngược đãi đầy bạo lực, xúc phạm thân thể, nhân phẩm giữa người với người đều bị lên án, cho dù đó là cách dạy của cha mẹ đối với con cái, hay chồng đối với vợ… Bình đẳng trong vấn đề được thoải mái trình bày suy nghĩ, mong ước của mình, đúng sai được phân giải bằng những lời lẽ chân tình giàu tính thuyết phục, để cùng nhận ra điều hay lẽ phải; không cưỡng ép người khác phải suy nghĩ, hành động theo ý muốn chủ quan của  mình. Trong yếu tố này, đòi hỏi mọi người trong gia đình phải có cách ứng xử có văn hóa, khéo léo, tế nhị, biết nhường nhịn và cũng phải biết nhận ra thiếu sót của mình để khắc phục, tránh những cách ứng xử độc đoán, chuyên quyền… Mọi người cùng quan tâm và giúp đỡ nhau bằng tình yêu thương chân thật.

Một trong những tiêu chí để bảo đảm xã hội luôn phát triển đó là xây dựng gia đình luôn “tiến bộ”. Gia đình có ấm no, bình đẳng… nhưng từng thành viên trong gia đình không chịu tự phấn đấu nâng mình lên thì dễ dàng trở thành lạc hậu, bởi cuộc sống luôn vận hành và tiến về phía trước. Để gia đình tiến bộ thì từng thành viên phải nổ lực phấn đấu học tập - học từ cuộc sống, học trong sách báo, học những điều tốt ở những người mình có cơ hội quan hệ, giao tiếp. Người lớn thì học để nâng cao hiểu biết chính trị, từ đó mới có nhận thức đúng đắn về cuộc sống hiện tại ta đang sống; học để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ nhằm nâng cao hiệu quả công tác, hiệu quả lao động mà mình đang làm. Cha mẹ phải biết quan tâm đến việc học tập và rèn luyện của con cái và cố gắng tạo mọi  điều kiện  thuận lợi để con cái học hành đến nơi đến chốn; phát hiện, bồi dưỡng và phát huy năng khiếu để con cái ngày càng tiến bộ. Gia đình tiến bộ khi ông bà cha mẹ có nhận thức đúng đắn về chính trị xã hội và gương mẫu sống và làm việc theo pháp luật.

Và khi thực hiện được các tiêu chí ấm no, bình đẳng, tiến bộ kể trên thì gia đình sẽ có đủ điều kiện xây dựng hạnh phúc vững bền. Ông bà cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo, ngoan hiền và học giỏi. Quan hệ trong từng thành viên gia đình vẫn giữ vững truyền thống kính trên, nhường dươi; mọi người quan tâm chăm sóc, giúp đỡ lẫn nhau để cùng vui, khoẻ, tiến bộ, thành đạt thì hạnh phúc mới vững bền.

Cuộc sống thực tế hiện nay, nhiều quan niệm lạc hậu trong các mối quan hệ gia đình đã được xóa bỏ, tuy nhiên mặt trái của nền kinh tế thị trường đã có những tác động tiêu cực đến đạo đức xã hội, nhiều thứ tệ nạn tấn công vào gia đình, ảnh hưởng lớn đến lối sống, đến việc hình thành nhân cách của con người; các mối quan hệ truyền thống tốt đẹp như quan hệ bà con họ hàng, ông bà, cha mẹ, con cháu… bị phai mờ; giá trị tinh thần bị xem nhẹ, không ít người quá đề cao những lợi ích vật chất, bất chấp tất cả  đã dẫn đến những hậu quả tai hại…

Những năm gần đây, cả nước ta đã tiến hành thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sơ” đã đạt những thành quả đáng kể.  Đó là việc xây dựng gia đình văn hóa với các tiêu chuẩn như: Gia đình ấm no, hòa thuận, tiến bộ, khỏe mạnh và hạnh phúc, thực hiện tốt nghĩa vụ công dân… Những gia đình biết làm giàu chính đáng, vợ chồng bình đẳng cùng tôn trọng lẫn nhau, cùng nuôi con khỏe, dạy con ngoan, đối xử công bằng với các con; ông bà cha mẹ sống mẫu mực; con cháu hiếu thảo, chăm ngoan, lễ phép biết kính trọng, yêu thương và chăm sóc ông bà, cha mẹ… Gia đình không vi phạm pháp luật, không có người mắc vào các tệ nạn xã hội, mọi người đều được đi học v,v… Tất cả cũng là thực hiện tiêu chí về xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc.

_________________

(1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t 9, tr 523-524