Công tác Lịch sử Đảng
Trận phục kích tại Cốc Đạo Cậy
- Được đăng: Thứ sáu, 22 Tháng 1 2016 08:53
- Lượt xem: 3498
(TGAG)- Xóm Cốc Đạo Cậy thuộc xã Thạnh Mỹ Tây, nằm giữa cánh đồng lớn của huyện Châu Phú: cách liên tỉnh lộ Long Xuyên - Châu Đốc 11km về phía Tây, cách núi Sam 20km về phía Nam. Đây là vùng căn cứ của huyện Châu Phú, nơi xuất phát của lực lượng vũ trang huyện bung ra hoạt động ở các xã cặp theo liên tỉnh lộ 10 và vùng ven thị xã Châu Đốc (nay là thành phố Châu Đốc).
Mùa khô cánh đồng trống trải, kinh rạch thiếu nước, cỏ sậy mọc um tùm, đi lại rất khó khăn. Mùa nước, cánh đồng ngập sâu từ 1 - 3m, có thể chống xuồng đi lại thuận tiện. Cặp hai bờ kinh Tri Tôn nhà dân khá nhiều, xóm Cốc Đạo Cậy nằm cặp theo kinh vàm Cốc cách bờ kinh Tri Tôn 2km về phía Nam, chiều dài của xóm khoảng 4 km. Trong xóm, người dân trồng nhiều cây nên che khuất tầm nhìn, cách xóm 4km về phía Tây là đìa một trăm nối dài với lung sen... là vùng sình lầy cỏ mọc quanh năm hiểm trở. Địa thế rất có lợi cho lực lượng cách mạng mỗi khi né tránh quân đội Sài Gòn càn quét.
Tháng 10 âm lịch là nước bắt đầu rút. Đây cũng là thời điểm thường bị sạt lở. Vì vậy, chính quyền Sài Gòn cho chuyển đá từ núi Sam về để khi nước cạn tiến hành sửa chữa lộ. Lợi dụng nước còn ngập sâu nên địch cho ghe đi ngang qua cánh đồng Châu Phú, có lực lượng vũ trang đi theo áp tải đoàn ghe chở đá từ Núi Sam về lộ tẻ trên đoạn kinh Tri Tôn. Nắm quy luật hoạt động của địch, Ban Chỉ huy c802 bộ đội địa phương huyện do đồng chí Nguyễn Văn Khoanh (Tám Công) làm đại đội trưởng, Nguyễn Văn Trinh (Sáu Trinh) làm chính trị viên, đồng chí Châu làm đại đội phó, quyết định tổ chức trận phục kích đánh địch áp tải đoàn ghe chở đá trên đoạn kinh chúng đi qua. Mục đích là gây khó khăn về vận chuyển vật liệu, làm chậm tiến độ thi công, sửa chữa lộ tẻ đi Tri Tôn của địch - gây cản trở cho chúng khi hành quân đánh vào vùng căn cứ cách mạng Bảy Núi.
Ngày 12/10/1962, đơn vị hành quân từ trong xóm Cốc Đạo Cậy ra bờ kinh Tri Tôn đón đánh địch từ núi Sam về. Qua 3 ngày phục kích không thấy địch, Ban chỉ huy nhận định kế hoạch bị lộ nên cho đơn vị rút về xóm Cốc Đạo Cậy.
Khoảng 4 giờ sáng ngày 15/10/1962, quân địch gồm 1 tiểu đoàn e33 đóng ở Chi Lăng bất ngờ tập kích vào ngay địa điểm phục kích của bộ đội ở bờ kinh Tri Tôn. Sau một đợt nổ súng gần nửa giờ, chỉ huy cho trinh sát ra bờ kinh nắm tình hình, thấy địch đang lục soát nhà dân. Ban Chỉ huy nhận định kế hoạch phục kích bị lộ nên địch chờ ta mỏi mòn sẽ truy kích theo. Đơn vị được lệnh khẩn trương nấu cơm ăn sớm để đối phó với địch.
Gần 7 giờ sáng ngày 15/10/1962 được trinh sát báo tin, địa phương quân quan sát phát hiện rất nhiều xuồng địch ngoài đồng, cách đơn vị khoảng 1km. Ban Chỉ huy ra lệnh chuẩn bị chiến đấu: tiểu đội 1 và tiểu đội 3 triển khai quân từ đầu đến cuối xóm. Tiểu đội 2 bọc phía Nam làm nhiệm vụ đánh xuyên hông địch. Đơn vị nhanh chóng bám xuồng chuẩn bị đánh địch.
Quân địch ở phía Tây triển khai thành hàng ngang đang tiến vào xóm Cốc Đạo Cậy. Đợi địch đến gần, khoảng 20 - 30m, đại đội trưởng ra lệnh đồng loạt nổ súng. Bị bất ngờ, địch trở tay không kịp, chúng hoảng hốt quay xuồng hướng ngược ra đồng (về phía Tây). Lệnh xung phong phát ra, toàn đơn vị xuất kích. Hàng loạt đạn của địa phương quân bắn xối xả vào địch. Địch khiếp sợ nằm rạp xuống xuồng. Từ phía Nam, tiểu đội 2 kịp thời đánh vào bên sườn phải đội hình địch. Bọn chúng tháo chạy ngược lên, dồn lại thành một hướng. Địch bị chết, bị thương, rơi xuống nước. Rất nhiều xuồng địch vì vội vã tháo chạy, vì hoảng loạn đã chao đảo rồi lật chìm xuống nước.
Qua 20 phút nổ súng truy kích, ta tiêu diệt nhiều tên, bắt sống tên Bảo - đại đội trưởng đại đội bảo an quận Tri Tôn. Bảo khai, đại đội được lệnh phối hợp với 1 tiểu đoàn của e33 ở Chi Lăng để tiêu diệt ta ở Cốc Đạo Cậy. Cùng lúc đó, tin cơ sở trong xóm báo cho biết quân địch ở bờ kinh Tri Tôn đã kéo vào trong xóm tiếp ứng. Ban Chỉ huy cho đơn vị đi vòng xuống phía Nam, qua kinh 8 về kinh xáng Cây Dương. Trận đánh kết thúc.
Kết quả ta tiêu diệt và loại khỏi vòng chiến đấu nhiều tên, bắt sống 17 tù binh, trong đó có tên Bảo đại đội trưởng; thu 17 súng các loại, nhiều súng và xác địch bị chìm dưới nước. Ta hy sinh 3 đồng chí, bị thương 4 đồng chí.
Trận chống càn tại Cốc Đạo Cậy đã tác động lớn đến tinh thần binh sỹ địch ở Tiểu khu Châu Đốc, chi khu Châu Phú nhất là các đồn địch ở các xã lân cận; làm nức lòng đồng bào, lực lượng vũ trang Châu Phú tin tưởng vào đơn vị c802 của huyện. Đồng thời trận đánh để lại bài học kinh nghiệm về tinh thần sẵn sàng chiến đấu, hành động khẩn trương, nhanh chóng giành thế chủ động trước quân địch và phải kiên quyết, táo bạo, tiến công dũng mãnh./.
Mùa khô cánh đồng trống trải, kinh rạch thiếu nước, cỏ sậy mọc um tùm, đi lại rất khó khăn. Mùa nước, cánh đồng ngập sâu từ 1 - 3m, có thể chống xuồng đi lại thuận tiện. Cặp hai bờ kinh Tri Tôn nhà dân khá nhiều, xóm Cốc Đạo Cậy nằm cặp theo kinh vàm Cốc cách bờ kinh Tri Tôn 2km về phía Nam, chiều dài của xóm khoảng 4 km. Trong xóm, người dân trồng nhiều cây nên che khuất tầm nhìn, cách xóm 4km về phía Tây là đìa một trăm nối dài với lung sen... là vùng sình lầy cỏ mọc quanh năm hiểm trở. Địa thế rất có lợi cho lực lượng cách mạng mỗi khi né tránh quân đội Sài Gòn càn quét.
Tháng 10 âm lịch là nước bắt đầu rút. Đây cũng là thời điểm thường bị sạt lở. Vì vậy, chính quyền Sài Gòn cho chuyển đá từ núi Sam về để khi nước cạn tiến hành sửa chữa lộ. Lợi dụng nước còn ngập sâu nên địch cho ghe đi ngang qua cánh đồng Châu Phú, có lực lượng vũ trang đi theo áp tải đoàn ghe chở đá từ Núi Sam về lộ tẻ trên đoạn kinh Tri Tôn. Nắm quy luật hoạt động của địch, Ban Chỉ huy c802 bộ đội địa phương huyện do đồng chí Nguyễn Văn Khoanh (Tám Công) làm đại đội trưởng, Nguyễn Văn Trinh (Sáu Trinh) làm chính trị viên, đồng chí Châu làm đại đội phó, quyết định tổ chức trận phục kích đánh địch áp tải đoàn ghe chở đá trên đoạn kinh chúng đi qua. Mục đích là gây khó khăn về vận chuyển vật liệu, làm chậm tiến độ thi công, sửa chữa lộ tẻ đi Tri Tôn của địch - gây cản trở cho chúng khi hành quân đánh vào vùng căn cứ cách mạng Bảy Núi.
Ngày 12/10/1962, đơn vị hành quân từ trong xóm Cốc Đạo Cậy ra bờ kinh Tri Tôn đón đánh địch từ núi Sam về. Qua 3 ngày phục kích không thấy địch, Ban chỉ huy nhận định kế hoạch bị lộ nên cho đơn vị rút về xóm Cốc Đạo Cậy.
Khoảng 4 giờ sáng ngày 15/10/1962, quân địch gồm 1 tiểu đoàn e33 đóng ở Chi Lăng bất ngờ tập kích vào ngay địa điểm phục kích của bộ đội ở bờ kinh Tri Tôn. Sau một đợt nổ súng gần nửa giờ, chỉ huy cho trinh sát ra bờ kinh nắm tình hình, thấy địch đang lục soát nhà dân. Ban Chỉ huy nhận định kế hoạch phục kích bị lộ nên địch chờ ta mỏi mòn sẽ truy kích theo. Đơn vị được lệnh khẩn trương nấu cơm ăn sớm để đối phó với địch.
Gần 7 giờ sáng ngày 15/10/1962 được trinh sát báo tin, địa phương quân quan sát phát hiện rất nhiều xuồng địch ngoài đồng, cách đơn vị khoảng 1km. Ban Chỉ huy ra lệnh chuẩn bị chiến đấu: tiểu đội 1 và tiểu đội 3 triển khai quân từ đầu đến cuối xóm. Tiểu đội 2 bọc phía Nam làm nhiệm vụ đánh xuyên hông địch. Đơn vị nhanh chóng bám xuồng chuẩn bị đánh địch.
Quân địch ở phía Tây triển khai thành hàng ngang đang tiến vào xóm Cốc Đạo Cậy. Đợi địch đến gần, khoảng 20 - 30m, đại đội trưởng ra lệnh đồng loạt nổ súng. Bị bất ngờ, địch trở tay không kịp, chúng hoảng hốt quay xuồng hướng ngược ra đồng (về phía Tây). Lệnh xung phong phát ra, toàn đơn vị xuất kích. Hàng loạt đạn của địa phương quân bắn xối xả vào địch. Địch khiếp sợ nằm rạp xuống xuồng. Từ phía Nam, tiểu đội 2 kịp thời đánh vào bên sườn phải đội hình địch. Bọn chúng tháo chạy ngược lên, dồn lại thành một hướng. Địch bị chết, bị thương, rơi xuống nước. Rất nhiều xuồng địch vì vội vã tháo chạy, vì hoảng loạn đã chao đảo rồi lật chìm xuống nước.
Qua 20 phút nổ súng truy kích, ta tiêu diệt nhiều tên, bắt sống tên Bảo - đại đội trưởng đại đội bảo an quận Tri Tôn. Bảo khai, đại đội được lệnh phối hợp với 1 tiểu đoàn của e33 ở Chi Lăng để tiêu diệt ta ở Cốc Đạo Cậy. Cùng lúc đó, tin cơ sở trong xóm báo cho biết quân địch ở bờ kinh Tri Tôn đã kéo vào trong xóm tiếp ứng. Ban Chỉ huy cho đơn vị đi vòng xuống phía Nam, qua kinh 8 về kinh xáng Cây Dương. Trận đánh kết thúc.
Kết quả ta tiêu diệt và loại khỏi vòng chiến đấu nhiều tên, bắt sống 17 tù binh, trong đó có tên Bảo đại đội trưởng; thu 17 súng các loại, nhiều súng và xác địch bị chìm dưới nước. Ta hy sinh 3 đồng chí, bị thương 4 đồng chí.
Trận chống càn tại Cốc Đạo Cậy đã tác động lớn đến tinh thần binh sỹ địch ở Tiểu khu Châu Đốc, chi khu Châu Phú nhất là các đồn địch ở các xã lân cận; làm nức lòng đồng bào, lực lượng vũ trang Châu Phú tin tưởng vào đơn vị c802 của huyện. Đồng thời trận đánh để lại bài học kinh nghiệm về tinh thần sẵn sàng chiến đấu, hành động khẩn trương, nhanh chóng giành thế chủ động trước quân địch và phải kiên quyết, táo bạo, tiến công dũng mãnh./.
PHÒNG LỊCH SỬ ĐẢNG
