Văn hóa - Văn nghệ - Thể thao - Du lịch
Vấn đề định hướng hoạt động văn hóa - văn nghệ
- Được đăng: Thứ tư, 25 Tháng 10 2017 08:45
- Lượt xem: 2855
(TGAG)- Văn hóa - văn nghệ luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của nhân dân; để lĩnh vực này phát triển mạnh mẽ, vừa có nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng, nghệ thuật, vừa đảm bảo quyền tự do, dân chủ cá nhân trong sáng tạo là điều vô cùng khó khăn, phức tạp, đòi hỏi có sự định hướng đúng đắn, tạo điều kiện phù hợp với yêu cầu phát triển xã hội.
Ngay từ năm 1943, Đề cương văn hóa của Đảng đã nhấn mạnh đến nguyên tắc: dân tộc, khoa học và đại chúng; đó là định hướng quan trọng cho sự ra đời của nền văn hóa mới. Về sau, Đảng tiếp tục có nhiều nghị quyết nêu rõ quan điểm về văn hóa nói chung, văn hóa - văn nghệ nói riêng, giải quyết kịp thời những khuynh hướng lệch lạc, hạn chế mặt tiêu cực, giữ vững định hướng và tạo điều kiện để văn hóa - văn nghệ phát triển.
Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta từng thừa nhận: có lúc, có nơi trong lãnh đạo, quản lý còn biểu hiện buông lỏng, né tránh, hữu khuynh, nên trong văn hóa - văn nghệ nảy sinh khủng hoảng niềm tin vào những giá trị nhân văn, làm nảy sinh thị hiếu không lành mạnh; sự trái ngược nhau về nhận thức, về quan niệm cũng làm cho các hoạt động văn hóa - văn nghệ mất phương hướng. Trước tình hình đó, Đảng đã đặt đúng vị trí văn hóa - văn nghệ trong đời sống, chỉ ra phương hướng, chủ trương có căn cứ khoa học đáp ứng yêu cầu về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam.
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, quán triệt chủ trương, quan điểm đúng đắn của Đảng, vấn đề định hướng hoạt động văn hóa - văn nghệ phải nhằm mục đích phát huy khả năng sáng tạo, đưa văn hóa - văn nghệ phát triển phù hợp với nhu cầu công chúng, trở thành nền tảng tinh thần của xã hội; việc định hướng này phải theo phương pháp thuyết phục bằng lẽ phải, bằng trí tuệ, bằng phương thức dân chủ để đi đến đồng thuận; tránh dựa vào khuôn khổ, can thiệp vội vã, áp đặt bằng những biện pháp hành chính, mệnh lệnh không cần thiết.
Cũng cần nhận thức thêm rằng, định hướng có ý nghĩa như một sự tác động đầy sức thuyết phục, bằng sức mạnh lý tưởng và chân lý của Đảng vào tâm hồn, tình cảm của những người làm công tác văn hóa - văn nghệ, văn nghệ sỹ, giúp họ có thêm nhiều cảm hứng sáng tạo, nâng cao chất lượng sáng tác, biểu diễn với trách nhiệm cao của người nghệ sĩ - chiến sĩ, người nghệ sĩ - công dân, đóng góp cao nhất tài năng sáng tạo của mình cho sự nghiệp cách mạng, cho công cuộc đổi mới hiện nay.
Định hướng không phải là “cầm tay chỉ việc”, mà trước hết là các cấp ủy phải dành thời gian và công sức thỏa đáng cho lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật; phải am hiểu những vấn đề cần thiết của lĩnh vực này để có định hướng đúng, đảm bảo hoạt động văn hóa - văn nghệ vừa phát huy tiềm năng sáng tạo tự do, dân chủ, vừa đảm bảo yêu cầu công tác chính trị tư tưởng trong từng giai đoạn cách mạng và phù hợp với hoàn cảnh xã hội. Định hướng cũng không phải để giữ nguyên trạng thái tốt đẹp đã có, mà phải tạo ra cái tốt đẹp hơn nữa.
Giữ vững định hướng không có nghĩa là gò ép, tùy tiện, cản trở tự do sáng tạo, mà các cấp ủy Đảng cần có trách nhiệm giúp những người làm công tác văn hóa - văn nghệ quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; định kỳ thông báo các chương trình, kế hoạch của cấp ủy cho đội ngũ này, tạo điều kiện cho họ thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, tạo điều kiện không có nghĩa là gặp đâu làm đó mà phải nắm vững định hướng chung của Đảng, dựa trên cơ sở luật pháp, chế độ, chính sách để quản lý các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thực hiện mục tiêu cuối cùng là để quản lý xã hội, quản lý xã hội một cách có văn hóa.
Trong quá trình điều hành công việc, các cơ quan quản lý nhà nước cần bàn bạc, trao đổi với cấp ủy Đảng tương đương để thống nhất phương hướng và các biện pháp quản lý. Cấp ủy Đảng không trực tiếp đứng ra can thiệp và xử lý các vụ việc về văn hóa - văn nghệ, đó là công việc của cơ quan quản lý nhà nước. Cấp ủy Đảng chỉ tham gia vào phương hướng giải quyết các vụ việc và kiểm tra cách quản lý của các đảng viên hoặc tổ chức Đảng trong các cơ quan quản lý nhà nước để kịp thời chỉ đạo hoặc báo cáo với cấp trên về các tình huống mới phát sinh.
Văn hóa - văn nghệ là lĩnh vực khó khăn, phức tạp, muốn phát triển đúng định hướng, đòi hỏi phải có trách nhiệm chung từ các cơ quan lãnh đạo, quản lý; định hướng phải nhằm khuyến khích được các tài năng, ngăn ngừa được tiêu cực, xử lý kịp thời những mâu thuẫn phát sinh trong hoạt động nghệ thuật. Muốn vậy, người làm công tác lãnh đạo, quản lý phải theo dõi sát thực tiễn đời sống văn hóa văn nghệ, phát hiện những vấn đề mới cần nghiên cứu và giải quyết tốt; thường xuyên học tập nâng cao trình độ lý luận để chỉ can thiệp bằng thuyết phục, giúp đỡ tạo ra những tác phẩm hoàn thiện cả về tư tưởng và nghệ thuật.
Một trong những vấn đề quan trọng để định hướng tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động văn hóa - văn nghệ là các cấp ủy Đảng, cơ quan quản lý nhà nước phải có tác phong dân chủ, khiêm tốn lắng nghe những tâm tư, tình cảm, tạo mối đoàn kết, bầu không khí lành mạnh trong lĩnh vực này; ngoài ra cũng cần quan tâm về chế độ, chính sách khuyến khích vật chất, cung cấp phương tiện, tiện nghi cần thiết đưa văn hóa - văn nghệ phát triển đúng định hướng.
Ngay từ năm 1943, Đề cương văn hóa của Đảng đã nhấn mạnh đến nguyên tắc: dân tộc, khoa học và đại chúng; đó là định hướng quan trọng cho sự ra đời của nền văn hóa mới. Về sau, Đảng tiếp tục có nhiều nghị quyết nêu rõ quan điểm về văn hóa nói chung, văn hóa - văn nghệ nói riêng, giải quyết kịp thời những khuynh hướng lệch lạc, hạn chế mặt tiêu cực, giữ vững định hướng và tạo điều kiện để văn hóa - văn nghệ phát triển.
Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta từng thừa nhận: có lúc, có nơi trong lãnh đạo, quản lý còn biểu hiện buông lỏng, né tránh, hữu khuynh, nên trong văn hóa - văn nghệ nảy sinh khủng hoảng niềm tin vào những giá trị nhân văn, làm nảy sinh thị hiếu không lành mạnh; sự trái ngược nhau về nhận thức, về quan niệm cũng làm cho các hoạt động văn hóa - văn nghệ mất phương hướng. Trước tình hình đó, Đảng đã đặt đúng vị trí văn hóa - văn nghệ trong đời sống, chỉ ra phương hướng, chủ trương có căn cứ khoa học đáp ứng yêu cầu về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam.
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, quán triệt chủ trương, quan điểm đúng đắn của Đảng, vấn đề định hướng hoạt động văn hóa - văn nghệ phải nhằm mục đích phát huy khả năng sáng tạo, đưa văn hóa - văn nghệ phát triển phù hợp với nhu cầu công chúng, trở thành nền tảng tinh thần của xã hội; việc định hướng này phải theo phương pháp thuyết phục bằng lẽ phải, bằng trí tuệ, bằng phương thức dân chủ để đi đến đồng thuận; tránh dựa vào khuôn khổ, can thiệp vội vã, áp đặt bằng những biện pháp hành chính, mệnh lệnh không cần thiết.
Cũng cần nhận thức thêm rằng, định hướng có ý nghĩa như một sự tác động đầy sức thuyết phục, bằng sức mạnh lý tưởng và chân lý của Đảng vào tâm hồn, tình cảm của những người làm công tác văn hóa - văn nghệ, văn nghệ sỹ, giúp họ có thêm nhiều cảm hứng sáng tạo, nâng cao chất lượng sáng tác, biểu diễn với trách nhiệm cao của người nghệ sĩ - chiến sĩ, người nghệ sĩ - công dân, đóng góp cao nhất tài năng sáng tạo của mình cho sự nghiệp cách mạng, cho công cuộc đổi mới hiện nay.
Định hướng không phải là “cầm tay chỉ việc”, mà trước hết là các cấp ủy phải dành thời gian và công sức thỏa đáng cho lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật; phải am hiểu những vấn đề cần thiết của lĩnh vực này để có định hướng đúng, đảm bảo hoạt động văn hóa - văn nghệ vừa phát huy tiềm năng sáng tạo tự do, dân chủ, vừa đảm bảo yêu cầu công tác chính trị tư tưởng trong từng giai đoạn cách mạng và phù hợp với hoàn cảnh xã hội. Định hướng cũng không phải để giữ nguyên trạng thái tốt đẹp đã có, mà phải tạo ra cái tốt đẹp hơn nữa.
Giữ vững định hướng không có nghĩa là gò ép, tùy tiện, cản trở tự do sáng tạo, mà các cấp ủy Đảng cần có trách nhiệm giúp những người làm công tác văn hóa - văn nghệ quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; định kỳ thông báo các chương trình, kế hoạch của cấp ủy cho đội ngũ này, tạo điều kiện cho họ thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên, tạo điều kiện không có nghĩa là gặp đâu làm đó mà phải nắm vững định hướng chung của Đảng, dựa trên cơ sở luật pháp, chế độ, chính sách để quản lý các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thực hiện mục tiêu cuối cùng là để quản lý xã hội, quản lý xã hội một cách có văn hóa.
Trong quá trình điều hành công việc, các cơ quan quản lý nhà nước cần bàn bạc, trao đổi với cấp ủy Đảng tương đương để thống nhất phương hướng và các biện pháp quản lý. Cấp ủy Đảng không trực tiếp đứng ra can thiệp và xử lý các vụ việc về văn hóa - văn nghệ, đó là công việc của cơ quan quản lý nhà nước. Cấp ủy Đảng chỉ tham gia vào phương hướng giải quyết các vụ việc và kiểm tra cách quản lý của các đảng viên hoặc tổ chức Đảng trong các cơ quan quản lý nhà nước để kịp thời chỉ đạo hoặc báo cáo với cấp trên về các tình huống mới phát sinh.
Văn hóa - văn nghệ là lĩnh vực khó khăn, phức tạp, muốn phát triển đúng định hướng, đòi hỏi phải có trách nhiệm chung từ các cơ quan lãnh đạo, quản lý; định hướng phải nhằm khuyến khích được các tài năng, ngăn ngừa được tiêu cực, xử lý kịp thời những mâu thuẫn phát sinh trong hoạt động nghệ thuật. Muốn vậy, người làm công tác lãnh đạo, quản lý phải theo dõi sát thực tiễn đời sống văn hóa văn nghệ, phát hiện những vấn đề mới cần nghiên cứu và giải quyết tốt; thường xuyên học tập nâng cao trình độ lý luận để chỉ can thiệp bằng thuyết phục, giúp đỡ tạo ra những tác phẩm hoàn thiện cả về tư tưởng và nghệ thuật.
Một trong những vấn đề quan trọng để định hướng tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động văn hóa - văn nghệ là các cấp ủy Đảng, cơ quan quản lý nhà nước phải có tác phong dân chủ, khiêm tốn lắng nghe những tâm tư, tình cảm, tạo mối đoàn kết, bầu không khí lành mạnh trong lĩnh vực này; ngoài ra cũng cần quan tâm về chế độ, chính sách khuyến khích vật chất, cung cấp phương tiện, tiện nghi cần thiết đưa văn hóa - văn nghệ phát triển đúng định hướng.
LÊ HÂN
