Làm theo gương Bác Hồ

(TUAG)- Có lẽ Tết Tân Sửu năm nay là cái Tết đặc biệt đối với chúng tôi và nghệ nhân ưu tú Trần Văn Suol. Tình cảm chú cháu, thầy trò biết nhau khá lâu, nhưng ít có dịp gặp nhau. Tết năm nay nhân chuyến về Tân Châu chúng tôi đến gia đình thăm chú.
     Ngồi đối diện với tôi trong giây phút hồi tưởng những ngày gian lao, khổ cực mà cũng nhiều vinh quang, trải nghiệm cuộc đời và sự nghiệp làm vầng trán của chú hằn sâu thêm những nếp nhăn.

Còn hơn mười ngày nữa mới đến Tết mà gia đình chú đã chuẩn bị tươm tất, bánh mức là những thứ không thể thiếu trong mọi gia đình khi Tết đến Xuân về. Chú đưa cho tôi một miếng mức gừng chú bảo: Đây là mức thím con làm, có ngon con khen một tiếng cho thím con vui. Tôi vốn vĩ không ăn được cay nhưng cũng cố gắng ăn một ít cho chú vui. Không làm mất thời gian của chú tôi liền bắt đầu ngay câu chuyện: Chú ơi! Chú học đàn từ khi nào? Qua câu hỏi của tôi hình như gợi lại những ký ức thời thơ ấu của chú, vẻ mặt chú trầm tư rồi kể tôi nghe: Thời gian trôi qua nhanh quá, thoáng cái đã mấy mươi năm. Chú bắt đầu học đàn từ ông nội khi lên 9 tuổi, cả gia đình chú, bác ai cũng biết đàn, ca hát. Nhưng ông nội và cha là hai người truyền đạt cho chú. Mỗi khi có đám tiệc hay tổ chức đàn ca thì ông nội đưa chú theo tập tành rèn luyện thêm để nối nghề truyền thống của gia đình, dù  nay tuổi đã cao nhưng chú vẫn tiếp tục cái nghề mà mọi người thường gọi là nghề “Ươm mầm”. Được ông cha truyền đạt, bên cạnh đó với “Vốn liếng” năng khiếu chú mạnh dạn theo đuổi niềm đam mê của mình cho tới tận cùng. Sau giải phóng chú bắt đầu thử sức với các cuộc thi để tìm chỗ đứng trong bộ môn cải lương nói chung và tài tử nói riêng. Tuy nhiên không phải chú theo đuổi giấc mơ được nổi tiếng, được lưu danh để trục lợi cho bản thân. Mà chú muốn nổi tiếng nổi danh để lấy cái danh đó phục vụ trở lại cho cải lương nói chung và phong trào đờn ca Tân Châu quê nhà. Bởi lẽ trong máu chú có ân tình sâu nặng dành cho mãnh đất này.

Năm nay chú đã 70 tuổi đời mà có hơn 50 tuổi nghề, ngần ấy thời gian chú đã dành hết cho nghệ thuật. Chú biết sử dụng rất nhiều loại đàn như: Cò, Sến, Tranh, Kìm… Nhưng đặc biệt với cây đàn Ghita phiếm lõm đã đưa tên tuổi của chú qua trang sử mới, hơn 50 năm qua cầy đàn Ghita phím lõm đã trở thành người bạn thân thiết của chú.

Qua chia sẽ của chú Trần Văn Suol là đi thi để thử sức và tìm chỗ đứng cho bộ môn này. Nhưng được biết chú đạt rất nhiều giải ở các cấp khác nhau: Giải nhất Quân khu, huy chương vàng toàn quốc, giải nhất liên hoan 3 Miền và nhiều giải khác ở cấp khu vực. Còn về tài tử: chú cùng câu lạc bộ đàn ca tài tử thị xã Tân Châu đạt rất nhiều giải trong và ngoài tỉnh, anh em thành viên trong câu lạc lạc bộ ai cũng quý mến chú, anh em còn cho rằng chú 5 Suol là cánh chim đầu đàn của câu lạc bộ đàn ca tài tử thị xã Tân Châu. Với những công sức mà chú cống hiến cho nghệ thuật và thành tích đạt được, vào năm 2015 chú danh dự được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu nghệ nhân ưu tú. Nói về vấn đề này chú tâm sự tiếp: Khi nhận được danh hiệu nghệ nhân ưu tú chú thấy trách nhiệm của mình nặng nề hơn và phải cống hiến nhiều hơn nữa để không phụ lòng tổ nghiệp, không phụ lòng các cấp lãnh đạo và đặc biệt là không phụ lòng với khán giả yêu thương mình.
    


Nói về công việc “Ươm mầm”. Chú đã đào tạo được hơn một nghìn học trò cho cả 3 miền, kể cả đàn và ca, những đứa học trò ngày đầu đến với chú ca còn lạc nhịp, chỉ qua thời gian ngắn với bàn tay của chú thì hiện nay có nhiều em đã nổi danh như: Linh Vương, Quốc Chiến, Thanh Liêm, Huỳnh Như… Hiện nay những ca sĩ này đã có chỗ đứng trên sân khấu. Thần đồng ca cổ Lâm Huỳnh Như bộc bạch: "Đối với nghệ thuật cải lương để thành công đòi hỏi người nghệ sĩ phải có một trong hai yếu tố tiên quyết đó là thanh và sắc, tuy nhiên cái thanh luôn đi trước cái sắc, thế nhưng em may mắn được trời ban cho cả thanh và sắc, nhưng cả hai thứ đó không giúp em được nhiều, vì em chỉ ca cho vui không biết nhịp nhàng, nhưng từ ngày được thầy Năm Suol chỉ dẫn, dạy bảo em ca đúng nhịp, phát âm rõ ràng. Năm 2014 em đạt giải nhất tài năng nhí và nhiều giải khác em không nhớ. Năm 2019 em danh dự được nhận kỷ niệm chương gì sự nghiệp. Em cám ơn thầy nhiều".

Không chỉ đào tạo cho những anh chị lớn tuổi mà thầy còn dạy cho những em đang học cấp I cấp II đúng như hai từ “Ươn mầm”. Anh Minh Hải cha của em Mỹ Huyền 10 tuổi ở thành phố Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp) chia sẽ: "Cháu nó rất đam mê ca hát, đi học về là cầm cuốn bài hát lên hát, các kênh truyền hình có chương trình ca cổ thì hầu như cháu không bỏ sót chương trình nào. Rồi được anh em trong cơ quan giới thiệu, ở bên Tân Châu có thầy Năm Suol dạy ca và đàn. Tôi đưa cháu sang đó học". Sau hơn một năm dưới tài “Ươm mầm” của thầy Năm Suol đã cho trái ngọt. Em Mỹ Huyền lọt vào vòng chung kết cuộc thi tài năng nhí và đạt giải B tiếng hát học đường cấp tỉnh, điều đặc biệt ở thầy Năm suol là dạy miễn phí, em nào học đàn nếu nhà không có điều kiện mua đàn thì thầy tặng luôn cây đàn.
    
Ông Chính Nhân - Giám đốc Trung tâm Văn hóa thể thao thị xã Tân Châu cho biết thêm: "Anh Năm Suol là một người tài đức vẹn toàn. Nói về tài thì anh đã khẳng định mình qua những cuộc thi, anh đạt rất nhiều giải ở các cấp khác nhau, đồng thời anh giúp câu lạc bộ đàn ca tài tử thị xã Tân Châu phát triển không ngừng, mạnh về chất đông về số. Còn nói về đức. Anh Năm Suol là một người rất hiền lành, được anh em khắp mọi nơi quý mến, hiện tại vào ngày chủ nhật hàng tuần anh dạy dàn, ca cho các cháu, đặc biệt là anh dạy miễn phí. Song song đó, anh cùng với một số diễn viên do anh đào tạo tập luyện một số trích đoạn và những bài ca cổ đi phục vụ ơ các chùa vào những ngày rầm hoặc ngày lễ".

Qua tâm sự của chú Trần Văn Suol cùng với những lời chia sẻ của các nghệ sĩ đặc biệt là những câu nói chân tình của ông Chính Nhân giám đốc trung tân văn hóa thị xã Tân Châu, điều này đã nói lên chú Trần Văn Suol là cánh chim đầu đàn của cải lương nói chung và bộ môn tài tử ở thị xã Tân Châu nói riêng. Trước thềm năm mới cháu chúc chú nhiều sức khỏe tiếp tục nghề “Ươm mầm”.