(TGAG)- Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh An Giang xảy ra nhiều vụ sạt lở (SL), gây thiệt hại lớn về tài sản, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt người dân. Trong nhiều nguyên nhân dẫn đến SL còn do người dân xây cất, cơi nới nhà trên sông, kênh, rạch (SKR) kiên cố bằng vật liệu nặng. Mỗi khi có sự cố SL xảy ra, không chỉ người dân mất nhà cửa tài sản, Đảng, Nhà nước cũng phải vào cuộc hỗ trợ, di dời, lo chỗ ở tái định cư, giải quyết việc làm, hỗ trợ chính sách cho các hộ nhanh chóng ổn định cuộc sống. Mặc khác để bảo đảm ổn định đường bờ, không để SL tiếp tục, làm cắt đứt tuyến giao thông, tỉnh luôn phải xử lý SL theo tình trạng khẩn cấp.

Thực trạng nhà ở trên SKR

Từ những vụ SL do xây cất nhà trái phép trên SKR dẫn tới SL cho thấy còn nhiều vấn đề trong việc quản lý Nhà nước. Điển hình vụ SL ở ấp An Thạnh (xã Hòa An, Chợ Mới) ngày 5-5-2017, do chủ quán cafe cho bơm cát lên nền sàn bê tông hiện hữu để nâng cao trình nền sàn và không gia cố móng, các trụ đỡ, đã gây sụt lún đoạn dài 25m, ăn sâu vào mặt đường 3m (đoạn sụt lún này không nằm trong cảnh báo SL của Sở Tài Nguyên và Môi trường). Hay vụ SL kinh hoàng 70m ngày 22-4-2017, tổ 12 (ấp Mỹ Hội, xã Mỹ Hội Đông, huyện Chợ Mới), làm 14 căn nhà và 2 nền bị nhấn chìm, cùng nhiều tài sản và các công trình hạ tầng khác, lấn sâu vào bờ trên 35m, cắt đứt đường giao thông liên xã. Trong đó cũng có nhiều nhà xây bê tông cốt thép kiên cố trị giá bạc tỷ trên sông.

Đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra 10 điểm sụp lún, SL đất bờ SKR dài 480m ở các huyện An Phú, Châu Phú, Chợ Mới, TX. Tân Châu, TP.Long Xuyên, di dời 11 nhà dân (2 căn nhà ở huyện An Phú bị sụp xuống sông). Ước thiệt hại về đất khoảng 1,5 tỷ đồng. Nguyên nhân SL được xác định do: yếu tố thủy lực, dòng chảy, hình thái dòng sông, cấu trúc địa chất bờ sông, vận động kiến tạo và ghe tàu, khai thác cát, xây dựng, vận tải 2 bên bờ sông...
    

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường An Giang, do dân cư phát triển nhanh, tăng mật độ xây dựng nhà ở bê tông kiên cố, xây dựng công trình kho bãi, nhà máy, giao thông, chất tải gần bờ sông làm tăng tải trọng, vượt khả năng chịu tải của bờ sông; việc gia tăng phương tiện giao thông trên bờ, dưới sông gây chấn động… là những nguyên nhân dẫn đến SL đất ven SKR.

Có chăng buông lỏng quản lý ?

Ngày 19 và 20-2-2018, đã xảy ra sụt lún, SL, phải di dời khẩn cấp 2 căn nhà tại ấp Long Phú 1 (xã Long Điền B, huyện Chợ Mới), đe dọa nhà thờ ông Chưởng. Theo Sở Giao thông-Vận tải, nguyên nhân do tác động của dòng chảy chủ lưu húc thẳng vào bờ làm cho các lớp đất nền đường bị tan rã và cuốn trôi theo dòng nước, tạo hàm ếch gây ra SL. Mặt khác, tại khu vực này đang tồn tại một đoạn kè được đầu tư khá quy mô, tải trọng lớn dài 60m, nằm nhô ra phía bờ sông 10m (tính từ mép đường nhựa) do Họ đạo ông Chưởng thực hiện. Theo kết quả tính toán ổn định trượt cho thấy, đoạn kè này là một trong các nguyên nhân gây ra lún, sụt.

Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới Vũ Minh Thao cho biết: "Theo điều tra, năm 2011 Chợ Mới có 3347/84716 hộ vi phạm trên SKR. Để quản lý tốt, không để phát sinh các trường hợp cất nhà trên SKR, Chợ Mới tăng cường quản lý xây dựng; kiểm tra, giám sát và kiên quyết ngăn chặn, xử lý các trường hợp cố tình xây dựng mới nhà ở, công trình khác không phép, sai phép, vi phạm hành lang bảo vệ an toàn đường bộ, cất mới và tái cất nhà ở trên hành lang SKR, đất công…. Quy trách nhiệm Chủ tịch UBND xã, thị trấn buông lỏng quản lý để phát sinh nhà ở, công trình khác vi phạm quy hoạch, cất mới, tái cất nhà ở trên hành lang SKR, đất công…".

Trực tiếp đến khảo sát tại điểm SL, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Quang Thi đề nghị: "Địa phương hỗ trợ 2 hộ dân bị di dời về Khu dân cư xã Long Điền A ổn định cuộc sống; yêu cầu các Sở, ngành tỉnh có biện pháp chỉnh dòng chảy. Chỉ đạo huyện phải vận động Linh mục Giáo Xứ ông Chưởng phá dỡ bờ kè nằm trong khu vực sụt lún để đảm bảo đoạn đường trên. Về lâu dài UBND huyện Chợ Mới tính toán quy hoạch, bố trí xây dựng công trình trên 2 bờ rạch Ông Chưởng; cảnh báo, khuyến cáo người dân về hoạt động xây dựng, gia tải lên 2 đường bờ không cho phát sinh các công trình xây dựng kiên cố trên tuyến đường để tránh SL đáng tiếc xảy ra".

Người dân không cất nhà trên SKR

Để hạn chế SL, Nhân dân cần nâng cao ý thức, không phát sinh nhà ở trên bờ SKR. UBND cấp huyện và các sở, ngành liên quan rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước, đề xuất giải pháp về giao thông, xây dựng trên khu vực bờ SKR và khu vực cảnh báo SL.

Từ năm 2016, Chủ tịch UBND tỉnh Vương Bình Thạnh đã có văn bản chỉ đạo chấn chỉnh công tác quản lý nhà ở trên SKR. Xuất phát từ thực trạng số lượng nhiều nhà ở vi phạm hành lang SKR, nhiều nơi để phát sinh nhà ở trên SKR tăng cao. Năm 2016, toàn tỉnh có hơn 21.000 nhà xây dựng ven các SKR, tăng hơn 1.400 căn so năm 2007. Vì vậy để chấn chỉnh việc cất nhà trên SKR, UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố tuyên truyền, giáo dục, phổ biến các quy định của Nhà nước về hành lang SKR, vận động người dân không xây dựng mới, tái cất và tự tháo dỡ nhà ở trên SKR. Tăng cường kiểm tra, giám sát và kiên quyết ngăn chặn, xử lý mọi trường hợp cố tình xây dựng mới, tái cất nhà ở trên SKR; xử lý trách nhiệm UBND các xã trong trường hợp buông lỏng quản lý để phát sinh nhà ở trên các SKR. UBND các huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh nếu để xảy ra trường hợp nhà tái cất mới trên SKR.

Tại cuộc họp thường kỳ UBND tỉnh về kinh tế-xã hội 2 tháng đầu năm 2018, Chủ tịch UBND tỉnh Vương Bình Thạnh chỉ đạo: "Sở Xây dựng thực hiện tốt chức năng quản lý Nhà nước về cấp phép đầu tư xây dựng; phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông-Vận tải tham mưu UBND tỉnh có chủ trương chung kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng mới, di dời, xử lý nhà ở trên SKR".