Truy cập hiện tại

Đang có 288 khách và không thành viên đang online

Tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ

(TGAG)- Nhận lời mời của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa Kỳ Barack Obama thăm chính thức Việt Nam từ ngày 23-25/5. Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và là chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ thứ ba tới Việt Nam kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ năm 1995 (Tổng thống Bill Clinton - năm 2000 và Tổng thống George W.Bush - năm 2006).

Chuyến thăm chính thức Việt Nam góp phần củng cố, tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ; triển khai những thỏa thuận cấp cao đã đạt được; trao đổi các biện pháp, phương hướng thúc đẩy quan hệ hai nước, cũng như các vấn đề khu vực và quốc tế hai bên cùng quan tâm.

Sau khi hai nước xác lập khuôn khổ quan hệ “Đối tác toàn diện” vào năm 2013, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đạt được những tiến triển mới, thực chất trên nhiều lĩnh vực song phương và đa phương. Lĩnh vực hợp tác thành công nhất, trở thành trọng tâm, động lực phát triển quan hệ chung giữa hai nước, đó là hợp tác về kinh tế - thương mại.

Kim ngạch thương mại song phương tăng trưởng liên tục ở mức 20%/năm, từ khoảng 400 triệu USD (năm 1995) lên 45 tỷ USD (năm 2015), Hoa Kỳ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Hiện nay, Hoa Kỳ là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 7 trong số 101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với khoảng 748 dự án, tổng số vốn đăng ký đạt hơn 11 tỷ USD. Hai bên đã kết thúc đàm phán Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương và ký hiệp định vào tháng 2/2016, hiện đang phối hợp chặt chẽ để Quốc hội hai nước sớm thông qua.

Trong cuộc họp báo chung, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết quan hệ hai nước đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng. Hai bên cam kết tôn trọng thể chế chính trị mỗi nước, cam kết thúc đẩy tối đa lợi ích chung và sự hợp tác ở cấp độ song phương và đa phương, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới. Hai nhà lãnh đạo ra tuyên bố chung thống nhất đưa quan hệ hai nước sâu sắc hơn, hiệu quả hơn. "Chúng tôi tin rằng quan hệ Việt - Mỹ phát triển thịnh vượng không chỉ mang lại lợi ích cho từng nước mà còn có lợi cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở châu Á - Thái Bình Dương, thế giới và quan hệ ASEAN - Mỹ".

Hai nước đã có những bước tiến cụ thể trong hợp tác giải quyết các vấn đề do chiến tranh để lại, cũng như các vấn đề liên quan tới hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới. Bộ Quốc phòng hai nước đã ký Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ (tháng 6/2015), với 5 nội dung hợp tác gồm: tăng cường tham vấn chính sách; khắc phục hậu quả chiến tranh (rà phá bom mìn, tẩy độc dioxin); gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu trợ và an ninh biển trên cơ sở luật pháp quốc tế; và luật pháp mỗi bên.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Barack Obama thông báo việc Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam. Tổng thống Obama nói: "Tôi có thể thông báo rằng Mỹ sẽ dỡ hoàn toàn lệnh cấm bán thiết bị quân sự cho Việt Nam, điều đã tồn tại trong khoảng 50 năm. Cũng giống như mọi đối tác quân sự khác của chúng tôi, các thương vụ sẽ có những yêu cầu khắt khe, trong đó có yêu cầu liên quan đến nhân quyền". Ông Obama cho rằng, sự thay đổi này sẽ đảm bảo để Việt Nam tiếp cận với vũ khí cần thiết để tự vệ. Nó cũng thể hiện cam kết của Mỹ nhằm bình thường hóa hoàn toàn quan hệ với Việt Nam, trong đó có cả quan hệ quốc phòng mạnh mẽ với Việt Nam trong tương lai lâu dài ở khu vực.

Tổng thống Obama nhấn mạnh: Đây là một tiến trình được bắt đầu tương đối gian nan với các cuộc đối thoại khó khăn từ nhiều năm trước, với sự giam gia của Ngoại trưởng Mỹ đương nhiệm John Kerry,  thượng nghị sĩ John McCain cùng rất nhiều người khác từ cả hai chính phủ. Theo thời gian, những tiến bộ mà hai bên đạt được ngày càng được mở rộng và sâu sắc hơn. Mỹ và Việt Nam đã hợp tác trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế, thương mại, an ninh đến cứu trợ với sự tôn trọng lẫn nhau. Rõ ràng, hai nước hiện không nên duy trì lệnh cấm nào nữa.  Tổng thống còn cho biết, Việt Nam và Mỹ nhất trí thúc đẩy hợp tác quân sự, trong đó có việc huấn luyện cảnh sát biển, cung cấp tàu tuần tra, hợp tác chặt chẽ hơn để ứng phó với thảm họa nhân đạo.
Hợp tác về giáo dục, đào tạo là nhân tố quan trọng trong quan hệ giữa hai nước. Tính đến hết tháng Một năm nay, khoảng 28.000 sinh viên, thực tập sinh Việt Nam đang theo học tại Hoa Kỳ, đứng đầu trong số các nước Đông Nam Á, đứng thứ bảy trong số các nước có nhiều sinh viên học tập tại Hoa Kỳ.Trường Đại học Fulbright Việt Nam vừa được quyết định thành lập, dự kiến sẽ tuyển sinh sớm nhất vào cuối năm nay, tập trung đào tạo và nghiên cứu trên các lĩnh vực: chính sách công và quản lý, các ngành khoa học, kỹ thuật, cơ khí, toán và y khoa, các ngành khoa học xã hội - nhân văn và các ngành khoa học liên ngành.
Về khoa học - công nghệ, hai bên tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực môi trường và biến đổi khí hậu, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, hải dương học, công nghệ không gian. Việc hai nước ký kết Hiệp định hợp tác sử dụng hòa bình năng lượng hạt nhân (Hiệp định 123) vào ngày 6/5/2014 (chính thức có hiệu lực từ ngày 10/9/2014) đã mở ra một lĩnh vực hợp tác mới, thu hút sự quan tâm của nhiều công ty của Hoa Kỳ tới việc phát triển hạt nhân dân sự ở Việt Nam.

Hai bên tiếp tục duy trì đối thoại hàng năm về nhân quyền, với tinh thần thẳng thắn, xây dựng, không để những tồn tại, khác biệt cản trở đà phát triển quan hệ hai nước.

Theo thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tất cả 63/63 tỉnh, thành phố của Việt Nam đều bị ô nhiễm bom mìn sau chiến tranh. Tổng diện tích ô nhiễm và nghi ngờ ô nhiễm khoảng 6,8 triệu ha, chiếm 20,7% tổng diện tích cả nước. Tính từ năm 1975 đến nay, bom mìn còn sót tại Việt Nam đã làm hơn 40.000 người chết và hơn 60.000 người bị thương, trong đó phần lớn là người lao động chính trong gia đình và trẻ em. Chính vì vậy, hai bên chú trọng triển khai nhiều dự án thiết thực nhằm khắc phục hậu quả chiến tranh. Từ năm 1993 đến nay, Hoa Kỳ đã tài trợ cho Việt Nam các dự án về khắc phục hậu quả bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh, với tổng viện trợ 94 triệu USD thông qua các tổ chức phi chính phủ (NGO). Ngoài ra, Hoa Kỳ thông qua 84 triệu USD cho dự án tẩy độc sân bay Đà Nẵng và 11 triệu USD trợ giúp y tế cho người khuyết tật, trong đó có nạn nhân chất độc da cam/dioxin giai đoạn 2014-2016. Tháng 6/2013, hai bên ký Hiệp định mới về hợp tác y tế và khoa học y học. Lần này, hai bên nhất trí ưu tiên cao hơn giải quyết hậu quả chiến tranh. Mỹ sẽ tẩy độc dioxin ở Biên Hòa.

Việt Nam - Hoa Kỳ cũng tăng cường phối hợp với nhau trong nhiều tổ chức, diễn đàn đa phương mà cả hai nước là thành viên như Liên hợp quốc, Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN và các đối tác (ADMM+)...; trong đó có vấn đề an ninh hàng hải, Biển Đông, củng cố đoàn kết và đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, triển khai đối tác chiến lược Hoa Kỳ-ASEAN...

Dư luận Mỹ rất quan tâm chuyến thăm này. Mở đầu bài viết có tựa đề "Ông Obama đặt mục tiêu làm sâu sắc các mối quan hệ tại châu Á", tờ The Wall Street Journal (Nhật báo Phố Wall) lưu ý đến thời gian ông Obama lưu lại Việt Nam, đó là hiếm khi một tổng thống Mỹ dành tới 3 ngày để thăm một quốc gia.Điều này chứng tỏ Hoa Kỳ đang rất quan tâm đến việc mở rộng các mối quan hệ với Việt Nam.Theo bài viết, trong thời gian ở Việt Nam, ông Obama sẽ được chứng kiến một quốc gia đã gần như vượt qua được những đau thương của chiến tranh và hướng tới làm sâu sắc quan hệ với Hoa Kỳ.Từ một thành phố đổ nát sau chiến tranh, Thủ đô Hà Nội đã trở thành một trung tâm du lịch trong khi Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm của các công ty công nghệ mới.

Bài viết còn dẫn lời ông Jonathan London, chuyên gia về Việt Nam và là Giáo sư Đại học Đô thị ở Hong Kong (Trung Quốc), mô tả chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ là bước cuối cùng của tiến trình hòa giải kéo dài hàng thập niên giữa hai đất nước có lịch sử đối địch.

Với tiêu đề "Ông Obama tới Việt Nam và Nhật Bản để đối diện với những bóng ma của chiến tranh trong bối cảnh hỗn loạn của những cuộc chiến mới", bài viết trên tờ Los Angeles Times (Thời báo Los Angeles) mở đầu bằng đoạn viết "trong gần 8 năm qua, Tổng thống Obama đã chật vật tìm cách chấm dứt các cuộc chiến tranh tại Afghanistan và Iraq. Tuần tới, ông sẽ thành công trong việc khép lại những chương cuối cùng của hai cuộc chiến tranh khác - chiến tranh Việt Nam và Chiến tranh Thế giới thứ Hai". Đối với Tổng thống Hoa Kỳ, người đã cam kết kết thúc hai cuộc chiến tranh Afghanistan và Iraq song rốt cục lại phải chứng kiến chúng kéo dài dai dẳng, chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản có ý nghĩa phát đi thông điệp rằng để đạt được hòa bình thực sự cần rất nhiều nỗ lực và thời gian.

Trong khi đó, mạng tin CNN có bài viết nhấn mạnh trong chuyến công du đầu tiên tới Việt Nam trên cương vị Tổng thống, ông Obama sẽ chứng kiến một quốc gia đang chuyển mình nhanh chóng và tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ. Việt Nam đang đóng vai trò ngày càng lớn trong kế hoạch gần đây của Lầu Năm Góc nhằm thiết lập một mạng lưới an ninh tại châu Á, theo đó bốn liên minh song phương của Hoa Kỳ (với Nhật Bản, Australia, Singapore và Philippines) sẽ được bổ trợ bằng một mạng lưới các mối liên kết giữa các đối tác và đồng minh. Và trong bối cảnh ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ bị hạn chế, Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ, và dư luận hoài nghi về những xu hướng chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong tương lai, nỗ lực kiên trì biến Việt Nam từ đối thủ thành đối tác sẽ nói lên nhiều điều về những ưu tiên của Washington. Chuyến viếng thăm của ông Obama sẽ là cơ hội để bắt đầu viết lên chương mới đó.

Với thiện chí của cả hai bên, sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đang bước vào giai đoạn phát triển mới, toàn diện và thực chất trên nhiều lĩnh vực hợp tác./.
                   
TRUNG KIÊN (tổng hợp)
Tiến tới đại hội đảng
Giải phóng miền Nam
Số lần xem các bài viết
37051259