Hoạt động khoa giáo

(TGAG)- Theo số liệu ghi nhận của Trung tâm Y tế huyện Chợ Mới: năm 2014 toàn huyện có 223 cas mắc sốt xuất huyết (SXH), trong đó có 27 cas sốc; năm 2015, toàn huyện có đến 701 cas mắc, trong đó có 74 cas sốc, tăng cao gấp 2 lần so với năm trước đó, đồng thời đứng đầu cả tỉnh về số cas mắc và năm nay tính đến thời điểm này, Chợ Mới đã ghi nhận được 278 cas mắc, với 22 cas sốc.

Theo thông lệ, cứ vào thời điểm chuyển giao mùa, Chợ Mới lại ráo riết ra quân thực hiện các chiến dịch diệt lăng quăng, phòng chống SXH trên khắp địa bàn huyện, nhằm kìm hãm dịch bùng phát ở những tháng cuối năm. Nhưng trong vài năm gần đây thì khác hẳn, kể cả các tháng mùa nắng như tháng 2, 3 thì số cas mới vẫn xuất hiện với tầng suất cao và duy trì “phong độ” ổn định ở các tháng tiếp theo. Do vậy mà ngay từ đầu năm, Trung tâm y tế huyện đã có kế hoạch, triển khai đến 18 xã, thị trấn; theo đó thực hiện các chiến dịch ra quân liên tục, xuyên suốt cả năm trên toàn huyện. Tuy nhiên, từ các số liệu trên cho thấy, rõ ràng số cas mắc năm sau vẫn cao hơn năm trước và như năm 2015 vừa qua, số cas mắc mới tăng đột biến, Chợ Mới tiếp tục trở thành điểm nóng của tỉnh về dịch bệnh này. Chuẩn bị chu đáo là thế, vậy thì vì sao Chợ Mới lại là điểm nóng SXH? Để tìm ra câu trả lời thỏa đáng chúng tôi có dịp đến với xã Kiến An, một địa phương có số cas mắc cao với 56 cas năm 2014, 53 cas năm 2015, và 26 cas trong các tháng đầu năm 2016, để tìm hiểu cụ thể về hoạt động phòng chống dịch nơi đây. 

    Sáng một ngày giữa tháng 4, chúng tôi theo chân đoàn công tác thực hiện chiến dịch diệt lăng quăng dựa vào cộng đồng đợt III/2016 tại khu vực ấp Kiến Bình 1, xã Kiến An, mới có dịp chứng kiến thực tế sự nghiêm túc, quyết liệt của công tác diệt lăng quăng ở huyện nhà. Đến từng nhà, kiểm tra từng vật dụng chứa nước, khi có phát hiện còn vật chứa lăng quăng lập tức đoàn kiểm tra yêu cầu chủ hộ đổ trực tiếp rồi tiến hành thả cá vào lu hủ. Đối với những trường hợp không thực hiện hoặc từ chối vệ sinh, diệt trùng, tổ cưỡng chế của đoàn lập tức tiến hành cưỡng chế đổ bỏ.

Thông tin thêm về hoạt động phòng chống dịch bệnh SXH trên địa bàn. Y sĩ Nguyễn Hữu Phước - Trưởng trạm y tế xã cho biết hằng năm, các ngành chức năng của huyện xây dựng kế hoạch phòng chống dịch SXH cụ thể, triển khai khắp 18 xã, thị trấn, với từng bước, lâu dài có, ngắn hạn cũng có. Điển hình như: tuyên truyền phát thanh hằng tuần, phát loa lưu động, treo băng rol thường trực tại các nơi đông dân cư, họp ấp, tổ chức ra quân chiến dịch diệt lăng quăng hàng tháng, có cán bộ Trung tâm Y tế huyện đến nghiệm thu, giám sát chặt chẽ, cho phun xịt hóa chất diệt muỗi theo định kỳ… Như tại địa bàn Kiến An, địa phương đã cụ thể hóa các kế hoạch bằng nhiều hoạt động: “Tuyên truyền về chiều rộng là viết các tin bài gởi đài truyền thanh xã, tuần phát 3 buổi. Hai nữa là tổ chức truyền thông nhóm tại cộng đồng. Nếu xảy ra ổ dịch nhỏ là tiến hành xử lý và kết hợp truyền thông nhóm. Mình tuyên truyền về bệnh SXH thứ nhất nguyên nhân gây bệnh, rồi cách phòng bệnh cũng như là các triệu chứng để phát hiện sớm bệnh. Bên cạnh, dựa theo kế hoạch của Trung tâm y tế, rồi xã Kiến An làm lịch áp dụng, tháng 2 lần là ngày 15, với ngày 30, đồng loạt 12 ấp trên địa bàn xã tổ chức ra quân” anh Phước trao đổi thêm

Tiếp tục đồng hành với đoàn kiểm tra, chúng tôi tiến hành thực hiện một cuộc khảo sát nhỏ tại khu dân cư thuộc ấp Kiến Bình 1. Khi được hỏi các thông tin về bệnh SXH, biện pháp cơ bản để phòng tránh bệnh thì các hộ dân ở đây đều biết khá rõ. “Pv: Gia đình mình có biết về bệnh SXH không? Người dân 1: Biết chứ, muỗi vằn chích này kia nọ thì bị! PV: từ nguồn thông tin nào mình biết được thưa anh? Người dân 1: Nói chung là không cần nghe từ báo đài cũng biết, biết từ lâu rồi. PV: Nhà mình có biết về bệnh SXH không cô? Người dân 2: Biết chứ, mình nghe tuyên truyền trên báo đài hoài, cũng biết về bệnh đó chứ.” Đó là câu trả lời của anh Vũ Linh và bà Kim Hoa ngụ ấp Kiến Bình 1, cũng như là câu trả lời tiêu biểu của hầu hết hộ dân ở đây khi được hỏi về thông tin bệnh SXH.

Đánh giá khách quan, chúng tôi nhận thấy các công tác về tuyên truyền phòng chống dịch, các hoạt động phối hợp từ huyện đến cơ sở, cũng như các buổi ra quân thực hiện chiến dịch diệt lăng quăng được thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc và đúng quy trình các bước. Bằng chứng là, hầu hết người dân đều có biết về bệnh, hiểu về sự nguy hiểm của nó. Vậy phải chăng do điều kiện tự nhiên của huyện nhà, có nhiều kênh rạch, dân số đông đúc, mật độ dân số dày đặc; Hay do hoạt động trồng trọt, chăn nuôi phát triển khiến dịch bệnh dễ phát sinh và lây lan.

Để có cái nhìn chuyên môn hơn, trong ngày chúng tôi trở lại Trung tâm Y tế huyện Chợ Mới, gặp Bác sĩ Nguyễn Văn Lai - Giám đốc Trung tâm y tế huyện, đã được bác sĩ giải đáp: thực tế các điều kiện tự nhiên khác và tình hình chăn nuôi, trồng trọt không ảnh hưởng đến dịch bệnh; theo lịch dự báo của ngành chuyên môn thì năm 2015 vừa qua và 2016 này là năm có chu kỳ dịch nên tình hình dịch bệnh có thể cao hơn, hơn nữa Chợ Mới lại là địa phương có dân số đông, mật độ dân số dày nên khi có ổ dịch, sẽ dễ dàng lây lan, làm tăng số cas bệnh, mà đó chỉ là những yếu tố phụ. Nguyên nhân chính yếu nhất làm dịch bệnh bùng phát không ở đâu xa lạ mà ở ngày chính bản thân người dân chúng ta: “Nhận thức của người dân hiện nay rất cao. Họ biết hết, khi được hỏi con muỗi gây bệnh, con lăng quăng gây bệnh như thế nào, họ biết tất tần tật. Nhưng mà yêu cầu họ tự đổ lu nước hay xúc rửa lu, hay là tự lật úp các dụng cụ chứa nước có lăng quăng thì họ lại không làm, hoặc họ hứa rồi để đó. Và họ cũng hơi ỷ lại, họ nói là cũng sẽ có cán bộ y tế đến làm thôi. Thành ra ý thức thì rất rõ nghe, nhưng mà cái hành vi để làm, để thực hiện, áp dụng thì còn rất kém, cái đó mới là cái gốc chính” Bác sĩ Lai phân tích.

Như vậy, có thể khẳng định, dịch bệnh SXH không phải do tự nhiên mà bùng phát mạnh tại riêng Chợ Mới. Nguyên nhân vấn đề nằm ngay tại ý thức về thực hiện các biện pháp phòng chống dịch của người dân sống trên địa bàn huyện. Dù đoàn công tác có làm liên tục công tác chống dịch, đổ bao nhiều công sức, tiền của nếu như sự hợp tác giữa đoàn và người dân thiếu nhất quán luôn là tiềm ẩn nguy cơ số cas SXH tăng theo từng năm. Do đó, người dân không thể thờ ơ vì đó vừa trách nhiệm đối với cộng đồng, lại vừa là quyền lợi thiết thân của mỗi người và mỗi gia đình trong việc chăm sóc và bảo vệ chính mình./.